Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer je formeel ZZP’er bent, maar in werkelijkheid werkt zoals een werknemer (bijvoorbeeld met een vaste opdrachtgever en afhankelijkheid). Een fictief dienstverband ontstaat wanneer je als ZZP’er wordt aangemerkt terwijl je formeel een arbeidsovereenkomst hebt, bijvoorbeeld bij belastingcontrole.